Xóa nợ thuế không có khả năng thu hồi: Doanh nghiệp, người nộp thuế và cơ quan quản lý đều có lợi

Trong khi đó, Luật Quản lý thuế (QLT) số 38/2019/QH14 vừa được Quốc hội (QH) thông qua chỉ quy định khoanh, xóa nợ thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp áp dụng cho đối tượng nợ thuế phát sinh từ ngày 1/7/2020 trở đi… Hiện Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị quyết của QH để xử lý vấn đề này.

Nợ đọng thuế vẫn cao

Tại Hội thảo “Dự thảo Nghị quyết của QH về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế (NNT) không còn khả năng nộp NSNN” do Ủy ban Tài chính ngân sách của QH phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức cuối tuần qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng, bên cạnh việc có nhiều DN, tổ chức, cá nhân đăng ký thành lập mới, khởi nghiệp tham gia sản xuất kinh doanh (SXKD) thì cũng có nhiều DN, tổ chức, cá nhân chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, mất khả năng thanh toán, phá sản, giải thể, chấm dứt hoạt động SXKD, rời bỏ thị trường nhưng chưa được xử lý tiền nợ thuế do không đảm bảo các điều kiện theo quy định của Luật QLT.

Về phía cơ quan quản lý, Bộ Tài chính cho biết, số thu hồi nợ đọng tăng dần qua các năm, năm sau luôn cao hơn năm trước, bình quân từ 2015-2018 thu đạt 80% số nợ có khả năng thu hồi, tốc độ tăng bình quân 14,4%/năm; Tỷ trọng tổng nợ trên tổng thu nội địa đã giảm mạnh: từ 12,2% năm 2014, đến năm 2017 giảm xuống ở mức 7,6% và tính đến cuối năm 2018 giảm xuống chỉ còn 6,7%. Tuy nhiên, tình hình nợ đọng thuế vẫn còn cao, tổng số tiền thuế nợ tính đến ngày 31/12/2018 là 81.618 tỷ đồng, tăng 4% so với thời điểm 31/12/2017, trong đó tiền thuế nợ không có khả năng thu ngân sách là 41.387 tỷ đồng, chiếm 50,7% tổng số tiền thuế nợ.

“Từ tình hình trên, để giải quyết nợ đọng thuế không còn khả năng nộp NSNN, Chính phủ thấy cần thiết phải xây dựng Nghị quyết của QH về xử lý tiền thuế nợ của NNT không còn khả năng nộp NSNN...”- Bộ trưởng nhấn mạnh.

Dự thảo Nghị quyết của QH về xử lý tiền thuế nợ đối với NNT không còn khả năng nộp NSNN đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thảo luận, cho ý kiến tại phiên họp thứ 32 ngày 13/3/2019. UBTVQH đã thống nhất về sự cần thiết của việc ban hành Nghị quyết của QH về xử lý tiền thuế nợ không còn khả năng nộp NSNN.

Đảm bảo chính sách công bằng, minh bạch

Giải trình rõ hơn về ý nghĩa và sự cần thiết phải xây dựng Nghị quyết của QH về xử lý tiền thuế nợ đối với NNT không còn khả năng nộp NSNN, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, ông Nguyễn Thế Mạnh, cho rằng việc này mang lại lợi ích kép cả cho DN, NNT và cơ quan quản lý.

Thứ nhất, tạo cơ chế pháp lý để xử lý dứt điểm tiền thuế nợ, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tồn tại lâu năm không còn khả năng thu của các đối tượng đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, thực tế đã phá sản, giải thể nhưng chưa thực hiện các thủ tục phá sản, giải thể theo quy định pháp luật, NNT đã chấm dứt kinh doanh, không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký kinh doanh, địa chỉ liên lạc đã đăng ký với cơ quan QLT, bị cơ quan QLT có văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền hoặc đã bị cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, nhưng cơ quan QLT vẫn phải theo dõi, quản lý, gây lãng phí nguồn lực.

Thứ hai,Luật QLT năm 2006 đã qua 3 lần bổ sung sửa đổi, tuy nhiên Luật QLT hiện hành chưa có quy định pháp luật để xử lý nợ thuế đối với NNT đã chấm dứt hoạt động SXKD và thực sự không còn khả năng nộp NSNN, nên số tiền thuế nợ, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tồn tại dây dưa kéo dài.

Thứ ba, Luật QLT số 38/2019/QH14 vừa được QH thông qua có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2020, trong đó đã có quy định để xử lý nợ cho các đối tượng này, tuy nhiên chỉ áp dụng cho đối tượng nợ thuế phát sinh từ ngày 01/7/2020 trở đi, không cho áp dụng đối với các trường hợp nợ thuế phát sinh trước ngày 01/7/2020.

Thứ tư, xử lý tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp nhằm tháo gỡ khó khăn về tài chính cho những NNT có phát sinh nợ thuế, bị thiệt hại vật chất do gặp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hoả hoạn, tai nạn bất ngờ hoặc trường hợp bất khả kháng khác.

Được biết, tại Nghị quyết 59/NQ-CP về phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 7/2019, Chính phủ đã giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ báo cáo QH về việc bổ sung dự thảo Nghị quyết của QH về xử lý tiền thuế nợ đối với NNT không còn khả năng nộp NSNN vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019 của QH theo trình tự thủ tục rút gọn theo đúng kết luận của UBTVQH tại Văn bản 2667/TB-TTKQH ngày 19/3/2019.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của QH, ông Nguyễn Hữu Quang, đây là chính sách lớn, nhiều nội dung nằm ngoài quy định của Luật QLT hiện hành và dự kiến số tiền xóa nợ theo tiêu chí trong Tờ trình của Chính phủ là rất lớn, có thể tác động đến số thu NSNN, liên quan đến ý thức tuân thủ pháp luật về thuế cũng như đảm bảo sự công bằng giữa NNT. Do đó, cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo mong nhận được đóng góp ý kiến để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trình QH xem xét, thông qua, đảm bảo công bằng, minh bạch, không làm thất thu NSNN…