Trung tâm Ứng dụng và Dịch vụ khoa học - công nghệ Quảng Ngãi
Tuyển chọn, nuôi giữ, bảo tồn nguồn gen giống gà h’re quảng ngãi
Việc chăn nuôi và phát triển giống gà H’re của đồng bào H’re còn hạn chế, bị pha tạp nhiều do thói quen và tập quán. Vì thế, hiện nay, gà H’re thuần chủng còn rất ít và có nguy cơ bị tuyệt chủng cao. Từ thực tế đó, Trung tâm Thông tin và Ứng dụng khoa học-công nghệ Quảng Ngãi đã thực hiện nhiệm vụ “Tuyển chọn, nuôi lưu giữ, bảo tồn nguồn gen giống gà H’re Quảng Ngãi” tại Trại Nghiên cứu thực nghiệm ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ sản xuất nông nghiệp nhằm nuôi lưu giữ, bảo tồn ổn định đàn gà H’re thuần chủng và cung cấp giống gà H’re có chất lượng phục vụ phát triển chăn nuôi cho các hộ nông dân trong tỉnh, cung cấp sản phẩm thịt cho thị trường.
Thực hiện nhiệm vụ “Tuyển chọn, nuôi lưu giữ, bảo tồn nguồn gen giống gà H’re Quảng Ngãi”, Trung tâm Thông tin và Ứng dụng khoa học-công nghệ Quảng Ngãi (Trung tâm) đã tiến hành 5 chuyến khảo sát lên các xã miền núi của huyện Ba Tơ, Sơn Hà để tuyển chọn, mua giống gà H’re đảm bảo số lượng và tiêu chí của nhiệm vụ. Trung tâm đã tuyển chọn số lượng đàn gà giống là 250 con (200 gà mái và 50 gà trống) của đồng bào H’re ở xã Ba Dinh, Ba Cung, Ba Thành, huyện Ba Tơ, trọng lượng bình quân 0,8 kg/con, mang đặc điểm ngoại hình đặc trưng của gà H’re: Gà trống có màu sắc trắng, đen, sặc sỡ; bộ lông phát triển, hai chân chắc chắn, cân đối, dáng đứng thẳng; không dị tật và gà mái có màu sắc trắng, đen, sặc sỡ; bộ lông óng mượt, mỏ ngắn, chắc, không vẹo; mào và tích tai phát triển tốt, to mềm; hai chân chắc chắn, cân đối, bụng mềm, lỗ huyệt rộng, cử động. Đàn gà giống được tuyển chọn và đưa về Trại Nghiên cứu thực nghiệm ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ sản xuất nông nghiệp của Trung tâm tại xã Hành Thuận, huyện Nghĩa Hành (Trại Nghiên cứu) để thực hiện tuyển chọn, nuôi lưu giữ, bảo tồn.
Số gà giống được tuyển chọn được phân bố đồng đều vào 4 lô nuôi để thuận tiện trong chăm sóc, nuôi dưỡng và theo dõi đàn gà. Gà nuôi theo phương thức bán chăn thả, khu vực sân nuôi được tạo cây bóng, cỏ dại để đàn gà dần thích nghi trong giai đoạn đầu khi đem về Trại Nghiên cứu; thức ăn chính là lúa, bắp và theo định mức phù hợp với nhu cầu của gà H’re; công tác vệ sinh thú y, môi trường chuồng nuôi được thực hiện định kỳ hàng tuần, định kỳ 1 tháng/lần bổ sung thêm chế phẩm men vi sinh BalasaN01 để cải thiện chất lượng nền chuồng đệm lót sinh học nuôi gà. Trong quá trình nuôi lưu giữ, bảo tồn, Trung tâm thực hiện tiêm nhắc lại vắc-xin phòng bệnh cho đàn gà H’re định kỳ 3 tháng/lần.
Giai đoạn đầu khi về Trại Nghiên cứu, gà H’re chưa thích nghi với điều kiện tại đây, có dấu hiệu bị stress; do đó Trung tâm đã tích cực chăm sóc, nuôi dưỡng và gà H’re ổn định sức khỏe, phát triển bình thường. Sau 2 tháng nuôi ở Trại Nghiên cứu, gà H’re bắt đầu đẻ trứng rải rác và được nuôi dưỡng, chăm sóc tốt nên không bị bệnh, dịch bệnh; gà mái đạt trọng lượng trung bình 1,1kg/con, gà trống đạt trọng lượng trung bình 1,2kg/con. Trung tâm đã tiến hành loại thải, tuyển chọn ban đầu đàn gà 200 con (160 gà mái, 40 gà trống) để theo dõi sinh sản, nhân giống và nuôi ở 4 lô, mỗi lô gồm 40 gà mái, 10 gà trống. Gà bắt đầu sinh sản ổn định, số trứng gà thu được chủ yếu tiêu thụ thương phẩm và Trung tâm thực hiện ấp 50 trứng thử nghiệm đợt đầu bằng máy ấp với tỷ lệ trứng có phôi đạt 65%, số con nở ra/phôi là 70%, số con dị tật, yếu, chết sau khi nở 1 tuần là 20%, nhằm đánh giá chất lượng trứng, tỉ lệ trứng có phôi để chuẩn bị ấp trứng, nhân đàn với qui mô lớn hơn. Bà Lê Thị Quỳnh Trang, chủ nhiệm nhiệm vụ, nhận xét: Gà H’re được đồng bào H’re nuôi theo phương thức thả rông, tự do bay nhảy như gà hoang dã nên thời gian đầu khi mới về Trại Nghiên cứu, gà H’re hay bị stress, kém phát triển. Tuy nhiên, sau thời gian được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo, phù hợp với tập tính của gà H’re thì gà H’re đã thích nghi với điều kiện sinh thái ở Trại Nghiên cứu, khả năng sinh sản và phát triển tốt, mỗi năm gà đẻ từ 3-4 lứa.
Số gà giống được tuyển chọn được phân bố đồng đều vào 4 lô nuôi để thuận tiện trong chăm sóc, nuôi dưỡng và theo dõi đàn gà. Gà nuôi theo phương thức bán chăn thả, khu vực sân nuôi được tạo cây bóng, cỏ dại để đàn gà dần thích nghi trong giai đoạn đầu khi đem về Trại Nghiên cứu; thức ăn chính là lúa, bắp và theo định mức phù hợp với nhu cầu của gà H’re; công tác vệ sinh thú y, môi trường chuồng nuôi được thực hiện định kỳ hàng tuần, định kỳ 1 tháng/lần bổ sung thêm chế phẩm men vi sinh BalasaN01 để cải thiện chất lượng nền chuồng đệm lót sinh học nuôi gà. Trong quá trình nuôi lưu giữ, bảo tồn, Trung tâm thực hiện tiêm nhắc lại vắc-xin phòng bệnh cho đàn gà H’re định kỳ 3 tháng/lần.
Giai đoạn đầu khi về Trại Nghiên cứu, gà H’re chưa thích nghi với điều kiện tại đây, có dấu hiệu bị stress; do đó Trung tâm đã tích cực chăm sóc, nuôi dưỡng và gà H’re ổn định sức khỏe, phát triển bình thường. Sau 2 tháng nuôi ở Trại Nghiên cứu, gà H’re bắt đầu đẻ trứng rải rác và được nuôi dưỡng, chăm sóc tốt nên không bị bệnh, dịch bệnh; gà mái đạt trọng lượng trung bình 1,1kg/con, gà trống đạt trọng lượng trung bình 1,2kg/con. Trung tâm đã tiến hành loại thải, tuyển chọn ban đầu đàn gà 200 con (160 gà mái, 40 gà trống) để theo dõi sinh sản, nhân giống và nuôi ở 4 lô, mỗi lô gồm 40 gà mái, 10 gà trống. Gà bắt đầu sinh sản ổn định, số trứng gà thu được chủ yếu tiêu thụ thương phẩm và Trung tâm thực hiện ấp 50 trứng thử nghiệm đợt đầu bằng máy ấp với tỷ lệ trứng có phôi đạt 65%, số con nở ra/phôi là 70%, số con dị tật, yếu, chết sau khi nở 1 tuần là 20%, nhằm đánh giá chất lượng trứng, tỉ lệ trứng có phôi để chuẩn bị ấp trứng, nhân đàn với qui mô lớn hơn. Bà Lê Thị Quỳnh Trang, chủ nhiệm nhiệm vụ, nhận xét: Gà H’re được đồng bào H’re nuôi theo phương thức thả rông, tự do bay nhảy như gà hoang dã nên thời gian đầu khi mới về Trại Nghiên cứu, gà H’re hay bị stress, kém phát triển. Tuy nhiên, sau thời gian được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo, phù hợp với tập tính của gà H’re thì gà H’re đã thích nghi với điều kiện sinh thái ở Trại Nghiên cứu, khả năng sinh sản và phát triển tốt, mỗi năm gà đẻ từ 3-4 lứa.
Sau khi gà đẻ trứng ổn định, Trung tâm tiến hành loại thải đàn gà H’re lần 2 và tuyển chọn đưa vào nuôi lưu giữ, bảo tồn, nhân giống là 150 con (130 gà mái, 20 gà trống). Trong năm 2017, Trung tâm đã thực hiện 11 đợt ấp trứng để nhân giống gà H’re với số trứng mỗi đợt ấp khoảng 120 trứng, tổng số trứng đưa vào ấp là 1.320 trứng, số gà nở là 828 con; số trứng còn lại là 2.630 trứng được tiêu thụ thương phẩm phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng. Kết quả ấp nở bằng máy ấp trứng cho thấy: Tỷ lệ trứng có phôi trung bình ở các lô 70% - 80%, tỷ lệ con nở ra/phôi 65% - 78%, tỷ lệ con nở/số trứng đưa vào ấp 52% – 69%, khối lượng gà con khi nở ở các lô trung bình là 30g/con, gà nở sau 7 ngày tuổi sức khỏe bình thường, tỷ lệ gà con sống sau 7 ngày nuôi đạt 85%, tỷ lệ gà sống sau giai đoạn nuôi úm (21 ngày) trước khi thả ra vườn đạt 80%. Trung tâm đã đưa vào nuôi hậu bị 662 con gà để tuyển chọn, thay thế đàn gà giống ban đầu. Sau 6 tháng nuôi, đàn gà hậu bị đạt trọng lượng trung bình 1,2 – 1,25kg/con đối với gà trống, gà mái 1,1 – 1,15kg/con, mang màu sắc, ngoại hình đặc trưng của gà H’re với tỉ lệ đạt 80% (529 con để bổ sung, thay thế đàn gà giống ban đầu). Trung tâm đã cung cấp các sản phẩm trứng gà H’re, thịt gà H’re thương phẩm cho người tiêu dùng và được người tiêu dùng đánh giá tốt về chất lượng. Đồng thời, Trung tâm xây dựng hướng dẫn kỹ thuật nuôi gà H’re để phổ biến, hướng dẫn cho người dân và cung cấp gà giống cho các huyện miền núi để phát triển chăn nuôi giống gà này.
Ông Bùi Ngọc Trúc, Phó giám đốc Trung tâm đánh giá: Qua 2 năm thực hiện nhiệm vụ, Trung tâm đã tuyển chọn, nuôi lưu giữ, bảo tồn ổn định 150 con gà H’re (130 gà mái, 20 gà trống), có sức khỏe, phát triển tốt. Đây là nguồn giống để Trung tâm thực hiện nhân giống phục vụ công tác bảo tồn, cung cấp giống cho người dân nuôi (nhất là ở các huyện miền núi). Trung tâm thực hiện ấp trứng gà H’re bằng máy ấp trứng với qui mô khoảng gần 1.000 con và cung cấp cho các hộ dân ở miền núi nuôi thương phẩm. Đồng thời, Trung tâm cung cấp các sản phẩm trứng gà H’re, thịt gà H’re cho người tiêu dùng, được người tiêu dùng chấp nhận là sản phẩm tốt và là tiền đề để phát triển gà sạch, gà hữu cơ. Sau khi kết thúc nhiệm vụ, Trung tâm tiếp tục nuôi lưu giữ, bảo tồn giống gà H’re để thực hiện nhân giống cung cấp cho người dân, chuyển giao giải pháp kỹ thuật nuôi gà H’re cho hộ dân có nhu cầu để phát triển kinh tế hộ gia đình.
Nhiệm vụ “Tuyển chọn, nuôi lưu giữ, bảo tồn nguồn gen giống gà H’re Quảng Ngãi” được Trung tâm thực hiện đầy đủ các nội dung đã được phê duyệt, đã tuyển chọn đủ số lượng 150 con gà H’re mang đầy đủ các đặc điểm đặc trưng của gà H’re để phục vụ cho việc nuôi lưu giữ và bảo tồn nguồn gen giống gà quý, mang bản sắc đặc trưng của Quảng Ngãi, bảo vệ tính đa dạng sinh học, đa dạng hoá giống vật nuôi; cung cấp con giống mở ra hướng phát triển chăn nuôi cho người nông dân ở địa phương và cung cấp nguồn thực phẩm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Ông Bùi Ngọc Trúc, Phó giám đốc Trung tâm đánh giá: Qua 2 năm thực hiện nhiệm vụ, Trung tâm đã tuyển chọn, nuôi lưu giữ, bảo tồn ổn định 150 con gà H’re (130 gà mái, 20 gà trống), có sức khỏe, phát triển tốt. Đây là nguồn giống để Trung tâm thực hiện nhân giống phục vụ công tác bảo tồn, cung cấp giống cho người dân nuôi (nhất là ở các huyện miền núi). Trung tâm thực hiện ấp trứng gà H’re bằng máy ấp trứng với qui mô khoảng gần 1.000 con và cung cấp cho các hộ dân ở miền núi nuôi thương phẩm. Đồng thời, Trung tâm cung cấp các sản phẩm trứng gà H’re, thịt gà H’re cho người tiêu dùng, được người tiêu dùng chấp nhận là sản phẩm tốt và là tiền đề để phát triển gà sạch, gà hữu cơ. Sau khi kết thúc nhiệm vụ, Trung tâm tiếp tục nuôi lưu giữ, bảo tồn giống gà H’re để thực hiện nhân giống cung cấp cho người dân, chuyển giao giải pháp kỹ thuật nuôi gà H’re cho hộ dân có nhu cầu để phát triển kinh tế hộ gia đình.
Nhiệm vụ “Tuyển chọn, nuôi lưu giữ, bảo tồn nguồn gen giống gà H’re Quảng Ngãi” được Trung tâm thực hiện đầy đủ các nội dung đã được phê duyệt, đã tuyển chọn đủ số lượng 150 con gà H’re mang đầy đủ các đặc điểm đặc trưng của gà H’re để phục vụ cho việc nuôi lưu giữ và bảo tồn nguồn gen giống gà quý, mang bản sắc đặc trưng của Quảng Ngãi, bảo vệ tính đa dạng sinh học, đa dạng hoá giống vật nuôi; cung cấp con giống mở ra hướng phát triển chăn nuôi cho người nông dân ở địa phương và cung cấp nguồn thực phẩm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Tác giả: Trinh Nữ
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận